Zrilić Vlade Đurađ

Rođen je 1917. godine u selu Plamenica, Ključ, Bosna i Hercegovina.
Potiče iz siromašne seljačke porodice. Do stupanja u partizane bavio se zemljoradnjom, ali
često i kao sezonski radnik, radeći za "Šipad" u slavonskim šumama, zarađivao je sebi i
porodici za kruh. Vojsku je služio u artiljeriji, i Poslije odsluženja roka unapređen je u čin
podnarednika.
Kada je, jula 1941. godine, u Bosanskoj krajini počeo ustanak protiv okupatora, kvislinga i
kolaboracionista, Đurađ je stupio u partizane. Od tada, do formiranja 7. krajiške brigade,
borio se u zapadnoj Bosni. Isticao se u brojnim akcijama i poduhvatima. Od formiranja 7.
krajiške brigade, 27. decembra 1942. godine, do kraja juna 1943. godine, borio se u ovoj
jedinici. Učestvovao je u njenim borbama na terenu Manjače i oko Jajca. U IV neprijateljskoj
ofanzivi, brigada učestvuje u obrambenim borbama 5. divizije na pravcu Sanski Most —
Bosanski Petrovac. Te borbe su imale veoma veliki značaj za onemogućavanje brzog prodora
neprijatelja prema jednom od najznačajnijih centara slobodne teritorije. U fazi pomeranja
Glavne operativne grupe i Centralne bolnice VŠ prema Neretvi, brigada je vodila uspješnu
manevarsku obranu za pravcima koji do Banja Luke i Jajca vode ka Prozoru i Rami. U
završnoj fazi bitke na Neretvi zatvarala je pravac Prozor—Neretva. U vrijeme ofanzive
proleterskih brigada s Neretve na istok, brigada je bila zaštitnica snaga koje su nastupale
pravcem Glavatičevo — Kalinovik — Drina, a pritom učestvuje u razbijanju jakih četničkih i
(talijanskih snaga na sektoru Čelebića, i četnika na Sinjajevini.
U početku V ofanzive, brigada je vodila borbe kod Kolašina, u Gornjoj Morači, a zatim na
Javorku pivskom. U periodu od 6. do 9. juna, Poslije prelaska Sutjeske, brigada učestvuje u
borbama kod Košura i na Zelengori.
U vrijeme protuofanzive Grupe divizija u istočnoj Bosni, Zrilić je ranjen kod Stambolčića.
Time je završen njegov ratni put u 7. krajiškoj, i na kojem je dao doprinos i kao borac i kao
komandir čete.
Kao ranjenik stupio je u 2. proletersku brigadu. U ovoj kadrovskoj jedinici počeo je kao
borac. Ali, zahvaljujući velikoj hrabrosti, iskustvu i snalažljivosti, prvih dana januara 1944.
postao je komandir 3. čete 4. bataljona 2. proleterske brigade. Tih dana brigada vodi borbe na
Zlatiboru, Goliji, Mučnju i oko Ivanjice. Pojava proletera u Srbiji uznemirila je Nijemce,
četnike, Bugare, ljotićevce i nedićevce. Nije bilo ni jedne akcije a da u njoj nisu učestvovale
dvijetri
udružene skupine neprijateljskih snaga. U borbi na Bijelim brdima, oko komunikacije
Priboj—Donje Vardište, Zrilić s desetinom cijeli sat zadržava oko 500 neprijateljskih vojnika.
Manevrirajući i izbjegavajući opkoljavanje, sačuvao je položaj dok nije stiglo pojačanje.
Krajem februara 1944. godine, Vrhovni štab je od 2. proleterske i 5. krajiške divizije
obrazovao Udarnu grupu i naredio joj da prodre u Toplicu i Jablanicu. Krajem marta, ove
jedinice su izbile na Ibar. ali nisu uspele da pređu, pa su se povukle prema Ivanjici. Nekoliko
dana Poslije toga, 2. proleterska brigada upućena je u Dragačevo, da tamo, zajedno s 4.
crnogorskom brigadom, razbije četnike. Tamo su bili prikupljeni četnici iz ćele jugozapadne
Srbije, a dijelom i iz Šumadije, kojima je komandirao Draža Mihailović, čija se Vrhovna
komanda nalazila u Guči.

Najjača borba s ovom četničkom grupacijom vođena je kod sela Kaone, na planini Jelici.
Borba je počela 8. aprila 1944. godine ujutro, a završila se kasno u noć. U ovoj borbi posebno
se istakla Zrilina četa, koja je u prvom napadu zauzela položaje. Ali, neprijatelj u protunapadu
vraća položaje, i tako je u toku dana osam puta Zrile zauzimao i gubio položaje, da bi uvečer
iz vijest i o Štab bataljona da su četnici razbijeni i da ih četa goni prema Kaoni, i da je
zarobljeno oko 20 četnika i mala količina municije i oružja.
Trećeg maja, 4. bataljon 2. proleterske brigade spustio se s Gojčevice ka selu Podbukovi,
izbivši na komunikaciju Kosjerić — Valjevo, zaposjednutu Nijemcima i četnicima. U
podnožju bukova, kod Ilijincagroba,
Nijemci su bataljon dočekali mitraljeskom vatrom.
Bataljon se našao u teškom položaju, jer se spustio u dolinu, pa je bilo teško, gotovo
nemogućno primiti borbu.
U kanjonu Bukova i Lastre počela je borba. Zrile je prvi otvorio vatru i komandirao juriš.
Njegova četa našla se na samom položaju Nijemaca, koji sa napadali sa svih strana. Četa
Zrilina bila je izložena vatri, pa nije mogla ni naprijed ni nazad. Krenuli su u napad i njemački
tenkovi u pratnji pješadije a s brda, od pravca Bočevca, krenuli su u napad četnici u dolinu
Lastre — da pomognu Nijemcima. Odstojanje od neprijatelja se smanjuje. Tenkovi prilaze
nadomak ručnih bombi. Zrile se našao ispod mosta na Kozlići, odakle je komandirao Četom.
Nijemci su ga tu pogodili iz tenkovskog topa. Kad mu je pritrčao njegov komandant bataljona
Božidar Đorđević, zatekao je dva druga kako mu povezuju ranjene noge.
Komandant bataljona je naredio da se Zrile iznese. Iz zaštitnice su javili da su njemački
tenkovi pedesetak metara iza krivine, gdje je Zrile bio, sklonjen. U tom momentu s brda iznad
ceste pripucali su i četnici. Zrile se podigao malo, oslanjajući se na nosila, i počeo da
komandira, ali ga je novi rafal ubio.
Tako je Đurađ Zrilić, 3. maja 1944. godine, u selu Podbukovi, na komunikaciji Užice—
Valjevo, ostao na vječnoj straži, u središtu Srbije.